San Francisco is het Venetië van 2013

Robin Sloan werkte voor Twitter en voor Al Gore. Hij bracht succesvol een paar korte verhalen uit als e-book en hij publiceerde een essay in de vorm van een iPhone-app. Hij noemt zichzelf een ‘media innovator’. Zijn populariteit heeft Sloan te danken aan zijn gave het hoofd koel te houden in de strijd tussen de internetdogmatici en de behoudende media. Die tegenstelling, oude media versus internet, is eigenlijk al achterhaald. Schrijvers als Sloan, maar ook bijvoorbeeld het wonderkind Evgeny Morozov, geloven in vooruitgang zonder daarbij aan te nemen dat techniek alle problemen van de wereld gaat oplossen. Dat is ook de boodschap van Sloans debuutroman, over nota bene een boekwinkel.

Mr. Penumbra’s 24-Hour Bookstore is een bescheiden sensatie op internet. Hoofdpersoon is Clay Jannon, een werkloze internetondernemer met op zijn curriculum voornamelijk het twitteren voor een bagelshop (trivia over ontbijt en soms een kortingscode). Hij kan programmeren, ontwerpen, weet alles van lettertypes en is dol op fantasyboeken. Hij heeft kortom alles in zich om een succesvolle computernerd te zijn. Bovendien woont hij in het internetmekka San Francisco, met de hoofdkwartieren van Google en Apple om de hoek. Desondanks is Jannon werkloos en besluit hij een bijbaantje te nemen als nachtverkoper in de stoffigste der boekwinkels. Mr. Penumbra’s 24-Hour Bookstore is een enorme, donkere boekwinkel met kasten tot aan het plafond. De eigenaar, Ajax Penumbra, is een eigentijdse combinatie tussen Gandalf, de tovenaar uit The Hobbit, en Albus Perkamentus, die uit Harry Potter. Hij spreekt Jannon de hele tijd aan met ‘My Boy’ en ontfermt zich over hem.

De enige bezoekers van de winkel zijn bejaarde lezers op zoek naar boeken die geen ISBN hebben en ook niet via Google te vinden zijn. Maar ze blijken wel in Penumbra’s boekwinkel aanwezig. De boeken zijn gevuld met onbegrijpelijke reeksen cijfers. Jannon heeft geen idee wat er aan de hand is en voelt zich radeloos.
Een programmeur kan in zo’n situatie maar één ding doen: die maakt terstond een datavisualisatie. Door alle mysterieuze boeken en hun locatie in de boekwinkel te visualiseren in een 3D-model ontdekt Jannon een patroon dat een eeuwenoud geheim verbond onthult van lezers, typografen en drukkers dat teruggaat tot het vijftiende-eeuwse Venetië van de beroemde drukker Aldus Manutius.

‘Ze lossen een oud mysterie op met Google en Facebook’

Een oude code kraken
Robin Sloans debuutroman past in het schap met andere literatuur over geheime genootschappen en middeleeuwse queestes. In interviews zegt Sloan erg van boeken te houden zolang er draken en dwergen in voorkomen. Ook zijn hoofdpersoon Jannon is voortdurend in de weer met fantasyboeken. Met zijn vrienden vormt hij een klassiek reisgezelschap op zoek naar de schat. Zijn beste vriend Neel Shah, een succesvolle internetondernemer, zorgt voor het geld. Jannons vriendin Kat werkt bij Google en heeft toegang tot alle scanners en bibliotheken die ze nodig hebben. Huisgenoot Mat maakt kunstinstallaties en kan aan alle materialen komen. Samen met Penumbra proberen ze een oude code van Aldus

Manutius te kraken. Daarin worden ze tegengewerkt door het oude verbond van conservatieve speurders. Jarenlang probeerden de leden ervan decode te kraken met behulp van boeken en nu is daar ineens het groepje snotneuzen dat zomaar de rekenkracht van computers wil gebruiken. De ontknoping blijkt uiteindelijk ook de spetterende apotheose waar geen fantasyboek zonder kan, zoet als een suikertaart.

De charme van het verhaal zit in de keuze van de wapens: Sloan laat zijn hoofdpersonen de mysteries oplossen met behulp van Google books, de populaire programmeertaal Ruby, hackersforums en Facebook-groepen. Het zijn geen futuristische gadgets maar alledaagse technieken. Niet alle techniek bestaat al, maar alles is goed voorstelbaar.

Sloan schrijft als een blogger: losjes, in korte paragrafen, met veel humor en referenties naar moderne technologie. Clay Jannon is een moderne Woody Allen, steeds een beetje hopeloos, maar wel altijd goed op de hoogte. Iemand die tegelijk van de nieuwste computers en de oudste boeken houdt. Clay en zijn vrienden geloven dat internet niet in plaats komt van literatuur, maar een aanvulling erop is. De echte kunst is voor hen het verhaal en niet de bundel papier of de hoeveelheid digitale data. Ze zijn kritisch maar desondanks vooruitstrevend. Voor hen is San Francisco het Venetië van de eenentwintigste eeuw: een plaats vol uitvindingen en kunst.

---




Tweet